Kłomnicka Fabryka Cykorii 1888

 

Fabryka cykorii w pobliskich Kłomnicach – założona w 1888 r. przez przemysłowca i właściciela są­siedniego majątku Nieznanice, Wün­schego, pod firmą „Kłomnicka Fabryka Cykorii”, od swego znaku fabrycznego zwana również „Jaskółką”, usytuowana na prawo od szosy Radomsko-Częstochowa, za przejazdem kolejowym. Po­czątkowo został wybudowany murowa­ny z cegły, jednopiętrowy budynek, le­żący bliżej szosy. Następnie dobudowa­no dwu-, a częściowo nawet trzypiętro­wy budynek, murowany z cegły, będą­cy jakby przedłużeniem starego gmachu fabrycznego. Fabryka zatrudniała około 30-60 pracowników. Wyroby jej otrzymywały liczne nagrody na wystawach międzynarodowych, jak chociażby w Antwerpii w 1907 r., w Brukseli w 1908 r. i in., cieszyły się dużym wzięciem w całym Królestwie Polskim, a nawet w znacznej części wysyłane były na teren Cesarstwa Rosyjskiego. Po pierw­szej wojnie światowej wystąpiły pewne trudności ekonomiczne. Następnie fabry­ka została zakupiona przez braci Szapszowicz, ale prowadzona nadal pod tą samą firmą. Nowi właściciele w znacz­nym stopniu nastawili się na produk­cję kawy słodowej, domieszek do ka­wy itp. W październiku 1949 r. fabryka uległa spaleniu. Przetrwały jednak daw­ne mury. Odbudowane budynki w dość poważnym stopniu różnią się od daw­nych. Nie zachowały się również dawne urządzenia wewnętrzne. Obecnie „Her­bapol" prowadzi w dawnej fabryce cykorii produkcję pieprzu ziołowego.

W pewnym stopniu z fabryką cy­korii związane były wielkie (długość 40, szerokość 15 m), murowane z cegły ma­gazyny, leżące nieopodal, zbudowane przez Wünschego w końcu XIX wieku. Słu­żyły zarówno do celów fabrycznych, jak i majątkowi Nieznanice za spichrz. Po­nieważ w okresie pierwszej wojny świa­towej stacjonowali tam żołnierze rosyj­scy, miejscowa ludność nazywa je „Kazarmami”. Po sprzedaniu fabryki przez sukcesorów Wünschego należały one do majątku Nieznanice. Obecnie użytkowa­ne są przez fabrykę pieprzu ziołowego.

Treść hasła została przygotowana na podstawie tekstu Katalogu zabytków budownictwa przemysłowego w Polsce wydawanego od 1958 r., za zgodą Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Wszelkie prawa zastrzeżone.